*orpus conspicillatus conspicillatus (Lafresnaye, 1848)

In reactie op een artikel gepubliceerd in het maandblad van de N.B.v.V. “ Onze Vogels” april 2005 blz. 129, willen wij als Nederlandse Forpussen Club (N.F.C.) een en ander proberen recht te zetten. In dit bewuste artikel wordt ingegaan op de schoudervlek bij de oogring dwergpapegaai. Men beweert in dit artikel dat het gaat om een kleurfout, en wat de mogelijke oorzaak hiervan kan zijn. Helaas is niets minder waar dan dit voorgaande. Graag wil ik met u, eerst de theoretisch kant van dit verhaal gaan bekijken. De Oogring (Forpus conspicillatus conspicillatus , Lafresnaye 1848) is één van de forpussen met blauwe slagpennen, dit zien we ook bij de Blauwvleugels (Forpus xanthopterygius xanthopterygius, (Spix, 1824), de Grijsruggen (Forpus coelestis coelestis, Lesson 1847) en de Geelmasker (Forpus xantops, Salvin 1895).

Als we deze forpussen nader bekijken valt het op; dat al deze forpussen in meer of mindere mate een blauwe schoudervlek en een blauwe vleugelspiegel laten zien, zie de afbeeldingen hieronder. eze tekening wordt veroorzaakt door dat zowel de grote slagpennen, de ondervleugel dekveren (deze zie je niet van boven), de vleugelrand en de duimveertjes kobaltblauw zijn. Tevens zijn de onderste vleugeldekveren ook kobaltblauw. Hierdoor is de kop van de schouder ook kobaltblauw en dat zien we op de bovenzijde van de vleugel terug, zie blauwe pijlen

Als we naar de foto’s kijken zien we bij alle vier vogels in meer of mindere mate het kobaltblauw op de kop van de schouderbocht (zie blauwe pijlen). Bij de vleugelstudies is goed te zien waardoor dat wordt veroorzaakt.

Blauwvleugel vs Geelmasker

Blauwvleugel vs Geelmasker

Grijsrug vs Oogring

Grijsrug vs Oogring

Voor het praktische gedeelte hebben we een oproep gedaan in het clubblad van de NFC om tijdens de laatst gehouden studiedag zoveel mogelijk oogring dwergpapegaaien mee te nemen door de verschillende leden. Het geen resulteerde dat er die middag ruim 35 mannen oogring dwergpapegaaien aanwezig zijn van verschillende kwekers om beoordeeld te kunnen worden op verschillende onderdelen waaronder de blauwe schoudervlek.

De uitkomsten van deze studiedag zijn dusdanig dat wij als bestuur van de NFC menen dit kenbaar te moeten maken in verschillende vogelbladen.

Het Plan van aanpak
Na enkele huishoudelijke mededelingen wordt er snel begonnen aan de materie, met zoals het binnen de Nederlandse Forpussen Club gewoon is, de Forpussen op tafel. De ca 30 aanwezige leden worden in 6 groepen verdeeld en krijgen elk 6 Oogring mannen op tafel. Hun taak is om aan de hand van de uitgereikte standaardeisen per tafel de Oogringen op “plaats” te zetten. Verder het verzoek extra te letten op lengte van bevedering en het grijsbezit. Als de groepen gereed zijn wisselen zij van tafel tot dat alle ca 35 vogels door iedereen zijn beoordeeld. Vervolgens worden de uitslagen bekeken en de “beste” vogels verzameld op 1 tafel en klassikaal besproken. Wat opvallend is dat het type, wat bij deze geselecteerde vogels werd aangetroffen, bijna alle maal identiek was en conform de standaardeisen.

Conclusie:
Na een goede en interessante discussie komen we pas tot de reden van de invulling van deze studie dag. Het twistpunt is de “blauwe schoudervlek” welke in het artikel, gepubliceerd in het maandblad van de N.B.v.V. “ Onze Vogels” april 2005 blz. 129, als fout werd aangemerkt en bestraft. Uit nader onderzoek bleek bij alle geselecteerde vogels de schoudervlek duidelijk waarneembaar. Ook na onderzoek van alle overige aanwezige Oogringen zag men deze schoudervlek. De conclusie luid dan ook: De schoudervlek hoort bij de Oogring dwergpapegaai, net als zijn oogring. Deze tekening is beslist geen fout, en er mag tijdens de keuring niet op gestraft worden.

Download HIER de gezamelijke standaardeisen

Namens het bestuur van de N.F.C

Theo Heymen | Technische Commissie N.F.C. en Voorzitter
Met dank aan Hans Schipper | Kees Bink | Hugo Weijers

www.psittaciformes.nl | Dhr Harrie van der Linden | Foto’s Hans Schipper ©

Special Forpus cyanopygius insularis

* Forpus C.Cyanopygius | Mexicaanse blauwstuitdwergpapegaai
De Mexicanen bestaan uit 3 soorten waarvan we de Sonora Blauwstuitdwergpapegaai niet in Europa aantreffen.

• Forpus cyanopygius (Souancé, 1856) Mexicaanse blauwstuitdwergpapegaai
• Forpus cyanopygius insularis (Ridgway, 1888) | Tres-Marias blauwstuitdwergpapegaai
• Forpus cyanopygius pallidus (Brewster, 1889) | Sonora blauwstuitdwergpapegaai

Binnen de Nederlandse Forpussen Club, NFC, zijn we ruim een tiental jaren bezig om de Mexicaanse Blauwstuitdwergpapegaai en de Tres-Marias Blauwstuitdwergpapegaai “op papier” te krijgen. Het probleem zit hem in de beschrijvingen van de Tres-Marias blauwstuitdwergpapegaai, in de media komen we verschillende afbeeldingen tegen evenals de beschrijvingen, deze komen niet overeen met de vogels zoals wij deze bij de kwekers aantreffen. Vooral een artikel van Rosemary Low zaaide verwarring waarin ze verondersteld dat de Tres-Marias waarschijnlijk niet in Europa voorkomt. Hierdoor hebben we lang getwijfeld of we nu wel de Tres-Marias Blauwstuitdwergpapegaai in onze hokken of juist niet ?

Het belangrijkste deel uit haar artikel leest u hieronder:
De Tres-Marias Forpus verschilt van de nominaat vorm omdat hij donkerder groen is aan de bovenzijde. De man heeft een hemelsblauwe tint aan de onderzijde, de zijkanten van de kop zijn geelgroen. Het blauw van de staart en stuit is donkerder dan van de nominaat vorm.

Gelukkig kunnen wij u melden dat we er uit zijn!
Op de Show van de PS Twente in Hardenberg, waar wij als NFC al van oudsher onze PR stand hebben staan en ook onze Forpussen showen, was Rosemary Low te gast. Natuurlijk hebben wij deze kans niet voorbij laten gaan en een afspraak met haar gemaakt. Op de vraag hoe zij het had klaargespeeld, een bezoek te brengen aan de Tres-Marias eilanden (gevangenis eilanden), antwoord zij dat ze daar niet geweest was. Zij had, op de Tres-Marias eilanden gevangen vogels, op het vaste land kunnen bekijken. Miguel-Angel Gomez-Garza en Daniel Garza-Tobon van de Foundation ARA uit Monterry, hadden de vogels voor haar gevangen en naar het vaste land gebracht.

Vervolgens kwam de “hemelsblauwe” borst ter sprake. Zij ontkrachte stellig het verhaal en vertelde dat dat een foute weergave van haar verhaal was geweest, een al te enthousiaste journalist had haar verkeerd geïnterpreteerd. Zij vertelde dat wanneer de Tres-Marias Blauwstuitdwergpapegaai opvloog en de zon er op scheen er een blauwe schijn was waar te nemen. Dat is precies wat wij bij onze Tres-Marias Blauwstuitdwergpapegaai ook waar hebben genomen.

Tot slot hebben we met haar de Tres-Marias Blauwstuitdwergpapegaai in de hand genomen en de vogels van alle kanten bekeken. Zij bevestigde dan ook tot ons geluk dat dit de Tres-Marias Blauwstuitdwergpapegaai zijn, zoals zij die in Mexico had gezien.

De vogels

Verspreiding
[ezcol_1half]

Forpus cyanopygius | Mexicaanse Blauwstuitdwergpapegaai
West-Mexico, westwaarts begrenst door de Golf van Californië en in het oosten door de Stille Oceaan tot de uitlopers van de westelijke Siërra Madre ongeveer tot Durango. In het noorden tot aan het Sinaloa district, daaraan sluitend tot aan het zuidelijke Sonora district voor het ras F. C. Pallidus. In het zuiden reikt het leefgebied van de nominaatvorm tot aan Colina. Aansluitend tot aan de kust van Nayarit en op de Tres Marias eilanden leeft het ras F. C. Insularis.

[/ezcol_1half] [ezcol_1half_end]

Forpus C. Insularis | Tres-Marias Blauwstuitdwergpapegaai
Op het vasteland alleen in de kuststrook van Nayarit in west Mexico, evenals op de nabij gelegen Tres Marias eilanden.

[/ezcol_1half_end]

Uiterlijk
* Koppel Mexicanen vs kppel Tres-Marias (foto’s Piet Onderdelinden)

* Tres-Marias man vs  Tres-Marias pop

* Tres-Marias man vs Tres-Marias pop

* Tres-Marias man vs Tres-Marias pop

* Links Mexicaanse Blauwstuit man en rechts Tres-Marias Blauwstuit man
* Bovenzijde vleugels vs Onderzijde vleugels

* Stuiten

Wat vooral opvalt aan de Tres-Marias blauwstuitdwergpapegaai dat het oog groot en rond is, dit is relatief laag in de schedel geplaatst, tevens de fijne smalle snavel. De snavel en de hoorndelen zijn grijs en niet hoornkleurig.

De NFC heeft de weinige zeer serieuze kwekers al die tijd  geen duidelijkheid kunnen geven. Ondanks dat, zijn  zij doorgegaan met het kweken en in stand houden van de Tres-Marias Blauwstuitdwergpapegaai. Wij zijn deze kwekers dan ook erg dankbaar dat door hun vasthoudendheid deze vogel niet verloren is gegaan. Onze hoop is vooral gericht op het keurmeester korps dat zij deze vogels zullen herkennen en vooral de waardering geven die deze prachtige Forpussen verdienen. Het is dan ook vooral voor die kwekers dat wij erg blij zijn dit u te kunnen meedelen.

Download HIER de gezamelijke standaardeisen

Special Forpus spengeli

Forpus spengeli is een Forpus die naar onze stellige mening door de wetenschap volledig verkeerd was ingedeeld en dat leverde voor de kweker en de keurmeesters ernstige problemen op – met alle gevolgen van dien. Wij zullen U het een en ander in dit artikel proberen uit te leggen.

Forpus spengeli, (Hartlaub, 1885) Spengel’s dwergpapegaai -> voorheen Forpus xanthopterygius spengeli

Het is nu duidelijk, de Forpus xanthopterygius spengeli is door de wetenschap foutief ingedeeld en dat levert voor de kweker en voor de keurmeesters ernstige problemen op met alle gevolgen van dien. Wij zullen u het een en ander in dit artikel proberen uit te leggen.

Wetenschappelijk lijkt het nu onomstotelijk vast komen te staan dat de Spengeli een aparte soort binnen het genus Forpus is. De N.F.C. heeft dit ook reeds jaren aangegeven met de volgende argumenten:

• De indeling en herkomst van de soort komt niet overeenkomen met de soort (blauwvleugels) waarbij het is ingedeeld.
• Het gebied van herkomst ligt tussen dat van de de groenstuiten.
• Tekeningen en kleur van de vleugelpennen en vleugeldekveren komt niet overeen met de blauwvleugels.
• Type en houding komen niet overeen met de blauwvleugels.
• Lichaamskleur groen ligt dichtbij de groenstuiten.
• Door de lichtblauwe stuitkleur kan het geen groenstuit zijn.Onderstaande informatie die onze bevindingen onderschrijven

  Papageienfreunde Ulm
  Forpus spengeli (Hartlaub 1885): Thomas Arndt stellt sie als eigene art der Sperlinspapageien auf, was durchaus vertretbar ist”.
  *Thomas Arndt deelt ze in als een zelfstandige soort – wat hij verdedigbaar vind

  Brian Nielsen
  Forpus spengeli :
  In my mind giving this birds it’s own specie Forpus spengeli is only fair because it didn’t fit under either Blue-winged or Green-rumped.
  *Naar mijn idee is het gewoon reëel om deze soort als aparte soort op te nemen aangezien de soort niet past bij zowel de blauwvleugels als bij de groenstuiten.

  Kees Bink:
  Inzake de Forpus spengeli. In het nieuwe boek van Harrie van der linden wordt de Forpus spengeli als een aparte soort aangemerkt. Op de site van Dirk v.d. Abeele staat het volgende te lezen: Is het nu Forpus xanthopterygius spengeli, wat zou impliceren dat de Forpus spengeli een ondersoort is van Forpus xanthopterygius of is Forpus spengeli een aparte soort? Deze vraag houdt al decennialang diverse organisaties en liefhebbers bezig. Het ziet er naar uit dat er nu een afdoende antwoord is op deze vraag. Genetisch onderzoek heeft in 2012 aangetoond wat de meeste liefhebbers al lang vermoedden: Forpus spengeli is geen ondersoort van de Forpus xanthopterygius en kan dus best als een aparte soort beschouwd worden.

  Dirk van den Abeele
  Over de naam die voor de Forpus spengeli bedacht zou moeten worden – Wel, dat is eenvoudig: Forpus spengeli is geen ondersoort van Forpus xanthopterygius en kan dus best als een aparte soort beschouwd worden, dus wordt het eenvoudigweg Forpus spengeli. We volgen hier gewoon de richtlijnen voor taxonomie die stellen dat de eerste naam steeds geldig blijft (op voorwaarde dat hij aan de richtlijnen voldoet), zelfs als het taxon verandert.

  Dirk Van den Abeele | Research in Ornithology

  Bronnen
  Smith, B. T., Ribas, C. C., Whitney, B. M., HernÁndez-baÑos, B. E., & Klicka, J. (2013).
  Identifying biases at different spatial and temporal scales of diversification:
  a case study in the Neotropical parrotlet genus Forpus. Molecular ecology, 22(2), 483–494.

  Hieronder de beargumentering zoals wij die als NFC al decenia lang uitdragen
  De Forpus spengeli lijkt op geen enkele manier op de andere Blauwvleugel soorten maar lijkt veel meer op de Groenstuit soorten, met als uitzondering van de hemelsblauwe onderrug en stuit.

  De meeste Forpussen hebben in meer of mindere mate blauwe slagpennen. Behalve de Groenstuiten, deze hebben allen enkel blauw in hun primaire vleugeldekveren. In ieder geval hebben alle Blauwvleugels blauwe slagpennen behalve de Forpus spengeli, deze heeft net als de Groenstuiten alleen blauwe primaire vleugeldekveren.

  Wij zijn vervolgens in alle literatuur gaan zoeken naar een verklaring voor deze bevindingen. Een resultaat naar tevredenheid hebben wij daarbij niet kunnen vinden. Bij de weinige kwekers van de Forpus spengeli in Europa zien we allemaal dezelfde vogels. Ons standpunt in deze is dan ook, dat de Forpus xanthopterygius spengeli geen ondersoort van de blauwvleugel kan zijn. Ze hebben immers geen blauw in hun slagpennen.

  Dat we hier nu van een zelfstandige soort moeten spreken blijkt uit boven gaande bevindingen. De Forpus spengeli heeft immers een hemelsblauwe stuit. De vogels lijken heel veel qua type, grootte, lichaamsbevedering en gedrag op de Groenstuiten en vooral op de ondersoort Forpus p. deliciosus. Ook als u kijkt naar de verschillende biotopen, zult u zien dat de Forpus spengeli zijn leefgebied helemaal in het Noorden van Zuid-Amerika heeft, in Colombia. Een gebied dat aansluit op het leefgebied van de Groenstuit/ondersoort Forpus p. cyanophanes.( helaas is over deze ondersoort weinig tot niets bekend). Ook leven de andere Groenstuit soort/ondersoorten allemaal in het noorden van Zuid-Amerika, relatief niet zover verwijdert van het leefgebied van de Forpus spengeli. Dit terwijl de andere Blauwvleugels allemaal in het midden van Zuid-Amerika voorkomen.

  Al met al een reden des te meer om de Spengeli eens naast de Goenstuiten en de andere Blauwvleugels te zetten. Een en ander wordt duidelijker in onderstaande foto’s en matrix.

  Blauwvleugels vs Spengeli
  * Xanthopterygius links | Flavissimus midden | Spengeli rechts
  
  

  Groenstuiten vs Spengeli
  * Passerinus links | Deliciosus midden | Spengeli rechts (2x)
  
  

  Herkomst
  * leefgebied groenstuiten (groen) en spengeli (blauw) links | Leefgebied blauwvleugels (blauw-tinten) rechts
  

  Download HIER de vergelijkings matrix.
  Download HIER de gezamelijke standaardeisen

  Wij hopen met dit artikel enige duidelijkheid te hebben verschaft zodat u het komende TT seizoen op alles voorbereid bent.

  Namens de werkgroep standaard Forpussen

  Theo Heymen

  Colofon: Foto’s Hans Schipper ©, Hugo Weijers ©
  Met Dank aan: Hugo Weijers, Hans Schipper en Henk Been.